Large-Scale Scrum (LeSS): schaal Scrum op met zo min mogelijk extra’s

Wat is LeSS?

LeSS (Large-Scale Scrum) is een minimalistisch raamwerk voor het opschalen van Scrum naar meerdere teams (2–8 teams), zonder de overhead die je bij sommige andere scaling frameworks ziet. In essentie blijft het ‘gewoon Scrum’, maar dan groter. Voor organisaties met honderden ontwikkelaars bestaat er LeSS Huge, dat wat extra structuur toevoegt, maar nog steeds vasthoudt aan de filosofie van eenvoud.

‍

Basisfilosofie

LeSS benadrukt dat je begint met één team en stap voor stap extra teams toevoegt, in plaats van in één keer een hele managementlaag en aparte rollen te creëren. De gedachte: “Scrum, just bigger.” Je blijft werken in korte sprints, met één Product Backlog en één Product Owner, maar met extra aandacht voor coördinatie en integratie tussen de feature teams.

‍

Kenmerken in LeSS

Single Product Backlog & één Product Owner

Zelfs als je meerdere teams hebt, werkt iedereen vanuit dezelfde Product Backlog en rapporteert aan één Product Owner. Zo behoud je één productvisie en voorkom je dat elk team zijn eigen route uitstippelt. De teams zijn feature teams—ze kunnen zelfstandig end-to-end features opleveren, in plaats van component-teams die alleen de front-end of back-end doen.

‍

LeSS Events

LeSS behoudt de vertrouwde Scrum-events, maar voegt een paar extra afspraken toe voor meerdere teams:

1. Sprint Planning deel 1: Alle teams komen samen met de PO om te beslissen wie welke backlogitems oppakt.
2. Sprint Planning deel 2: Elk team plant de details voor de komende sprint.
3. Daily Scrum: Nog steeds apart per team, maar bij veel afhankelijkheden kun je optioneel een Scrum of Scrums doen.
4. Sprint Review: Eén geïntegreerde review, waarbij alle teams het productincrement tonen als één geheel.
5. Retrospective + Meta-Retro: Elk team houdt een eigen retrospective, plus een ‘meta-retro’ met vertegenwoordigers van elk team (en eventueel de PO/SM’s) om cross-team issues op te lossen.

‍

LeSS Huge

Als één Product Owner niet alles meer kan overzien, introduceert LeSS Huge ‘Requirements Areas’, elk met een Area Product Owner. Je splitst het product op in deelgebieden, maar blijft de hiërarchie en managementlagen minimaliseren. Dit is bijvoorbeeld handig als je met 10+ teams werkt.

‍

Wanneer kies je voor LeSS?

LeSS is geschikt als:

• Je 2–8 Scrum-teams hebt die samen werken aan één product.
• Je waardeert dat er zo min mogelijk extra managementlagen en rollen bijkomen.
• Je teams zijn in staat om feature teams te vormen (end-to-end verantwoordelijkheid).
• Je productvisie is eenduidig genoeg om met één Product Backlog en Product Owner te werken.

Ben je groter (bijv. 10+ teams)? Dan kan LeSS Huge een optie zijn, of een ander framework als SAFe. In ieder geval is LeSS een tegenhanger van SAFe voor wie houdt van minimale overhead.

‍

Simpel houden: LeSS in de praktijk

• Start klein: LeSS adviseert om eerst met één team pure Scrum te doen. Pas als dat goed loopt, voeg je stap voor stap meer teams toe.
• Feature teams: Elk team moet in staat zijn om een volledig functionele feature op te leveren, van ontwerp tot en met deployment.
• Extra coördinatie: Denk aan regelmatige ‘multi-team’ events, maar alleen als het echt nodig is. De nadruk blijft op zelforganisatie.

‍

Valkuilen en aandachtspunten

• Één Product Owner, meerdere teams: Dit vraagt veel van de PO. Zorg dat hij/zij voldoende tijd heeft en eventueel ondersteuning krijgt.
• Integratie en test: Een Done Increment per sprint betekent dat al het werk van alle teams samen geïntegreerd en getest is. Dit vereist strakke DevOps-praktijken.
• Focus op mindset: LeSS is niet alleen een set van regels, maar een filosofie die Scrum op grote schaal toepast.

‍

Conclusie

LeSS (Large-Scale Scrum) is een schaalbaar Scrum-raamwerk dat de eenvoud van Scrum bewaart, zelfs als je meerdere teams inzet. Met één Product Backlog en één Product Owner, feature teams, en minimale overhead weet je de wendbaarheid in stand te houden. Wil je geen ingewikkelde structuren en managementlagen, maar toch meerdere Scrum-teams die samen een product bouwen? Dan is LeSS misschien precies wat je zoekt.